Vrouwen die een kindje willen, doen er goed aan al voor ze zwanger zijn op de gezonde toer te gaan. De eerste weken van de zwangerschap blijken namelijk belangrijker voor de groei en gezondheid van kinderen dan gedacht. Vrouwen weten meestal pas na een paar weken dat ze zwanger zijn. Als je zwanger wilt worden is het daarom raadzaam je leefgewoontes alvast aan te passen voordat je zwanger wordt.
Zwangere vrouwen moeten een hoop doen en laten. Niet roken, geen alcohol drinken, rauwe vis en rauwe kazen mijden. Juist wel foliumzuur slikken. En niet stressen, want een hoge bloeddruk, da’s ook al slecht voor je ongeboren kind. Maar als je pas aan deze dingen denkt zodra je weet dat je zwanger bent, ben je misschien al te laat, blijkt nu. Onderzoekers van het Erasmus Medisch Centrum schrijven in JAMA over hun onderzoek naar de ontwikkeling van hele jonge embryo’s. Hieraan deden 1600 Rotterdamse vrouwen mee. Met behulp van echo’s keken de medici hoe groot de embryo’s waren in de tiende en dertiende week van de zwangerschap. Deels tot hun eigen verbazing merkten ze dat de prille vruchten van moeders die rookten, een hoge bloeddruk hadden of te weinig foliumzuur slikten minder hard groeiden dan de kindjes van moeders die netjes volgens de gezondheidsregels leefden. “Dat is verrassend, omdat wordt gedacht dat foetussen in het begin van de zwangerschap altijd ongeveer even hard groeien. Maar dat blijkt dus niet zo te zijn”, aldus arts-onderzoeker Dennis Mook-Kanamori.
Te klein
De baby’s die al vroeg een groeiachterstand opliepen bleken bovendien een twee- tot driemaal zo hoge te kans te hebben om te vroeg te worden geboren of erg klein te zijn bij geboorte. En dat geeft een hogere kans op babysterfte. Maar te vroeg geboren en kleine baby’s hebben ook een grotere kans op gezondheidsproblemen op latere leeftijd. Mook-Kanamori: “Kinderen die erg klein zijn bij hun geboorte, halen deze groeiachterstand vaak in de eerste paar jaar van hun leven in. Dat zagen we ook in ons onderzoek. Zo’n groeispurt klinkt misschien als iets positiefs, maar we weten dankzij ander onderzoek dat dit niet zo is. Kinderen die zo’n versnelde groei doormaken hebben bijvoorbeeld een grotere kans om hart- en vaatziekten of suikerziekte te krijgen zodra ze volwassen zijn.”
Het onderzoek van Mook-Kanamori en zijn collega’s sluit aan bij andere onderzoeken van de laatste jaren, die ook lijken uit te wijzen dat de eerste weken van de zwangerschap een grote invloed hebben op de verdere ontwikkeling en gezondheid van kinderen. Zo blijkt uit het Nederlandse Hongerwinteronderzoek dat kinderen van ondervoedde moeders als volwassenen een verhoogde kans hebben op allerlei gezondheidsproblemen. En dan vooral als de moeders aan het begin van hun zwangerschap honger leden.
Beter vroeg dan laat
De Rotterdamse wetenschappers denken daarom dat vrouwen maar beter al vóór hun zwangerschap hun leefgewoontes kunnen aanpassen. “Dat roken tijdens de zwangerschap slecht is voor je kind, weet iedereen hier in Nederland wel”, zegt Mook-Kanamori. “Veel vrouwen stoppen daarom met roken zodra ze zwanger zijn. Maar het duurt vaak een paar weken voor je weet dat je zwanger bent. En het kan dus heel goed dat het kwaad dan al is geschied.”
Bronnen:
- Samenvatting op www.wetenschap24.nl (februari 2010)
- Artikel Dennis O. Mook-Kanamori e.a., Risk Factors and Outcomes Associated With First-Trimester Fetal Growth Restriction, in: JAMA, 9 februari 2010
- Website Hongerwinteronderzoek
